алдагы

алдагы
прил.
1)
а) пере́дний (двери трамвая, колёса и т. п.); пе́рвый (ряды в театре, парты в школьных классах); лобово́й, ветрово́й (стекло кабины водителя)

алдагы машинаны узарга маташу — пыта́ться обогна́ть пере́днюю маши́ну

сәхнәнең алдагы кырые — пере́дний край сце́ны

б) пере́дний, носово́й

судноның алдагы өлеше — носова́я часть су́дна

в) головно́й (вагон в железнодорожном составе); пере́дний; передово́й, аванга́рдный (отряд воинского подразделения на фронте); иду́щий (дви́жущийся, е́дущий, летя́щий, плыву́щий, ше́ствующий) впереди́ (спе́реди), пе́ред (кем, чем)

трамвайның алдагы вагонына утыру — сади́ться в пере́дний (головно́й) ваго́н трамва́я

колоннаның алдагы танкы — головно́й танк коло́нны (в коло́нне)

2) веду́щий, лиди́рующий

алдагы урыннарда - безнең чаңгычылар — на лиди́рующих места́х - на́ши лы́жники

3) пе́рвый, нача́льный; находя́щийся в нача́ле

кулъязманың алдагы берничә бите буялган — не́сколько нача́льных (пе́рвых) страни́ц ру́кописи запа́чканы

4)
а) предстоя́щий, наступа́ющий, сле́дующий, бу́дущий (месяц, год, сезон)

алдагы уку елы — предстоя́щий уче́бный год

алдагы бәйрәмгә хәзерлек — подгото́вка к наступа́ющему пра́зднику

газетаның алдагы саны — сле́дующий но́мер газе́ты

алдагы бурычлар — предстоя́щие зада́чи

алдагы ике тәүлектә — в сле́дующие дво́е су́ток

алдагы тукталышта трамвайдан төшү — выходи́ть из трамва́я на сле́дующей остано́вке

б) сле́дующий (находя́щийся) впереди́

алдагы күпер җимерек — мост впереди́ разру́шен

в) бу́дущий, гряду́щий высок. || бу́дущее, гряду́щее

алдагы тормыш — бу́дущая жизнь

алдагы буыннарга васыять — заве́ты гряду́щим поколе́ниям

алдагы көнгә өмет белән карау — смотре́ть на гряду́щий день с наде́ждой

г) сле́дующий, за́втрашний

алдагы төнне көтү — ждать сле́дующей но́чи

5) предыду́щий, предше́ствующий (период), предше́ствовавший; пре́жний

алдагы оратор белән килешмәү — не согласи́ться с предыду́щим ора́тором

алдагы елларга караганда — по сравне́нию с пре́жними года́ми

6) в знач. сущ.; в притяж. ф. алдагысы бу́дущее, за́втрашний день

алдагысын кем белгән — кто зна́ет о бу́дущем

табигатебезнең алдагысы хакында уйлану — заду́маться о за́втрашнем дне на́шей приро́ды


Татарско-русский словарь, 56000 слов, 7400 фразеологических выражений. - Институт языка, литературы и искусства им. Г. Ибрагимова. 2007.

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Полезное


Смотреть что такое "алдагы" в других словарях:

  • Алдагы як —    Первая от входа комната (с печью) в пятистенном башкирском доме (1).    (Термины российского архитектурного наследия. Плужников В.И., 1995) …   Архитектурный словарь

  • алдагы — с. 1. Алгы яктагы 2. Киләчәктәге, киләсе. Алда торган, киләчәктә үтәлергә тиешле. и. Киләчәк алдагым өметле, бүгенгем күрекле …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • алгы — с. 1. Алдагы, ал яктагы 2. Алдагы, киләчәк, киләсе. и. Алдагы көн, киләчәк 3. сир. Алдынгы, культуралы. АЛГЫ БҮЛМӘ (ЯК) – Ал як. АЛГЫ САФ – күч. Нин. б. эшнең, хәрәкәтнең алдынгы өлеше. АЛГЫ СЫЗЫК (КЫРЫЙ, ПОЗИЦИЯ) – Хәрәкәттәге армиядә дошманга… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • каршы — с. 1. Кемнең нәрсәнең алдындагы, каршысындагы. Кем нәрсә белән риза булмаган, көрәшүче, дошман. Кире, тискәре, тыңлаусыз. Нәрсәне. б. кире кага, шуны теләмәүне белдерә торган каршы тавыш бирү 2. хәб. Нин. күренешкә, теләккә, фикергә, тәкъдимгә… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • айара — Иске ай югалып, яңа ай туганчы булган айсыз вакыт; иске айның азагы, яңа айның башы. АЙ ЕЛЫ – Айның хәрәкәте белән исәпләнә торган ел. II. АЙ – ы. 1. Авыртуны, сызлану сыкрануны, куркуны һ. б. ш. белдерә 2. Кызгану, үпкә, канәгатьсезлек, икеләнү… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • ал — I. с. 1. Сыек кызыл, аксыл кызыл, кызгылт ак төс 2. күч. Матур. АЛ ДА ГӨЛ – Бик яхшы, шәп. II. АЛ – и. (гадәттә кыек килеш форм.) Күз караган як; киресе: арт 2. Кеше гәүдәсендә һәм киемендә йөз, күкрәк ягы; киресе: арт. с. Хайван гәүдәсендә һәм… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • алдынгы — 1. Иң алдагы, беренче 2. Башкалардан алда бара торган, үрнәк. Укымышлы, прогрессив. и. Эштә, укуда башкалардан алда баручы 3. Хәзерге таләпләргә җавап бирә торган, прогрессив …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • әзер — с. 1. Файдаланырга яраклы булган, шундый хәлгә килгән; төгәлләнгән, әзерләп куелган. рәв. Берәр эшне башкарырлык хәлдә, әзерлек хәлендә. Кем. б. тарафыннан хәстәрләнгән, файдалану өчен яраклы хәлгә китерелгән 2. Алдан уйланылган, тупланган… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • әзерләнү — 1. (Әзерләү). Нәр. б. эшләргә әзер хәлгә килү, җыену. Берәр эш өчен әзерлек алып бару, берәр нәрсә өстендә эшләү 2. Үзеннән алдагы фигыль белдергән эш өчен өлгереп килү (вакыйгалар, табигать күренешләре тур.) …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • әйе — 1. Ризалыкны, раслауны белдереп җавап биргәндә кулланыла; киресе: юк. Нин. б. алдан әйтелгән фикерне катгый рәвештә кабатлап раслаганда кулланыла китәргә. Әйе, китәргә! 2. Нәрсә турында да булса уйлануларның нәтиҗәсен белдереп хикәяләгәндә… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • әйтерлек — с. 1. Гадәттәгедән аерылып тормаган нәрсәләр тур. : артык, искитәрлек әйтерлек матур түгел. Исәпкә алырлык, телгә алып сөйләрлек әйтерлек чирем юк 2. Дип белән килеп, үзеннән алдагы сүз белдергән әйбергә чагыштырып әйтүне яки күләме, саны ягыннан …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»